DÜNYA ÇOCUK HAKLARI GÜNÜ”NDE  UNICEF’TEN VERİ ANALİZİ “ GELECEK, KARANLIK MI GELECEK ?   Çiğdem YORGANCIOĞLU 20 Kasım 2017       Fotoğraf :Unicef     GİRİŞ : Bir süredir dünyadaki en dezavantajlı çocuklara ulaşabilmek için dünyanın en zorlu yörelerinde çalışan ve herkesin daha iyi bir dünya kurabilmesi adına 190 ülkede ve bölgede çocuklar için çalışan UNICEF’in  Çocuk Projelerini de içne alan  çeşitli konularda makaleler ele almış konunun hassasiyetine dikkat çekmiştm [i]. -[ii]        Derinlemesine ve disiplinlerarası bir bakış açısıyla ele alınıp, incelenmesini önemsediğim “Çocuk Hakları “ açısından bugün özel bir gün.Zira 20 Kasım, 1989 yılından bu yana Birleşmiş Milletler (BM) tarafından dünya genelinde çocukların karşı karşıya kaldıkları hak ihlallerini gündeme taşımak amacıyla “Dünya Çocuk Hakları Günü” olarak kutlanmakta.   UNICEF Türkiye’de iki organizasyon ile yer almakta. Çocuklar için ülke programı yürüten UNICEF ülke ofisi ve sanayileşmiş ülkelerde kurulu olup  tüm dünyada UNICEF programları için fon yaratma çalışmaları yürüten milli komitelerden biri olan UNICEF Türkiye Milli Komitesi.  UNICEF ülke ofisi kamu ortakları, ilgili bakanlıklar, yerel yönetimlerin yanı sıra sivil toplum kuruluşları ile birlikte çalışarak çocuklarımızın her türlü istismardan korunması ve eğitimi için çalışmakta.  .   Bu makale bu sabah saatlerinde UNICEF'in yürüttüğü programlara bağış toplamak için çalışan  UNICEF ‘in   Türkiye Milli Komitesi  İletişim Direktörü  Gülcem Bayer Deniz ile yaptığım telefon görüşmesi neticesinde edindiğim  bilgilere dayalı olarak Newyork kaynaklı basın bülteni ışığında yazılmıştır.  Yine bu makale,  130’dan fazla ülkede gerçekleştirilen Dünya Çocuk Günü etkinlikleri çocukların kaygılarını dile getirmeleri, geride bırakılan çocukların haklarını savunmaları için platform sağlayan UNICEF’in faaliyetlerine de değinmekle beraber esas olarak UNICEF’in  “   Data analysis: Worsening prospects for children  isimli bir veri  analizini konu olarak ele almaktadır.  Dünya Çocuk Günü için UNICEF tarafından yapılan bir analize göre küresel ölçekte sağlanan ilerlemeye rağmen dünyadaki her 12 çocuktan biri geleceğinin ebeveynlerinden daha karanlık göründüğü bir ülkede yaşıyor. Analize göre 180 milyon çocuk, aşırı yoksulluğa düşme, okula gitmeme ya da bir şiddet olayı sonucunda yaşamını yitirme olasılığı aynı ülkede 20 yıl önce yaşayan çocuklara göre daha yüksek olan 37 ülkede yaşamaktadır. UNICEF bu araştırmada Kantar ve Lightspeed’le birlikte çalıştı. 14 ülkeden yaşları 9 ile 18 arasında değişen 11 bin çocuğa zorbalık, çatışma/savaş, yoksulluk, terörizm ve çocuklara yönelik şiddet gibi küresel konulardaki duyarlılıkları ve tutumları soruldu. Araştırmanın kapsadığı ülkeler şunlar: Brezilya, Hindistan, Japonya, Kenya, Malaysiya, Meksika,  Hollanda, Yeni Zelanda, Nijerya, Mısır, Güney Afrika, Türkiye,  Birleşik Krallık ve ABD         UNICEF: Sağlanan ilerlemeye rağmen 180 milyon çocuğun geleceği ebeveynlerine göre daha karanlık   Dünya Çocuk Günü için UNICEF tarafından yapılan bir analize göre küresel ölçekte sağlanan ilerlemeye rağmen dünyadaki her 12 çocuktan biri geleceğinin ebeveynlerinden daha karanlık göründüğü bir ülkede yaşıyor.Analize göre 180 milyon çocuk, aşırı yoksulluğa düşme, okula gitmeme ya da bir şiddet olayı sonucunda yaşamını yitirme olasılığı aynı ülkede 20 yıl önce yaşayan çocuklara göre daha yüksek olan 37 ülkede yaşamaktadır.   Çocukların daha iyi bir geleceğe sahip olma umutlarının en azından bir önemli alanda azaldığı  bu 37 ülke isimleri şöyledir. : Benin, Bolivya, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Komoros, Fildişi Sahili, Cibuti, Ekvator Gine’si, Eritre, Guatemala, Guyana, Gine-Bissau, Ürdün, Irak, Kiribati, Lübnan, Liberya, Libya, Madagaskar, Mali, Marshall Adaları, Mikronezya, Palau, Paraguay, Moldova Cumhuriyeti, Romanya, Saint Kitts ve Nevis, Solomon Adaları, Güney Sudan, Suriye Arap Cumhuriyeti, Tonga, Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti, Ukrayna, Vanuatu. Yemen, Zambiya ve  son olarak da ordunun bir kaç gün evvel ülke yönetimine karşı yaptığı askeri müdahalesinin ardından  birden Dünya gündemine outran Zimbabwe[iii] UNICEF Veri, Araştırma ve Politika Bölümü Direktörü Laurence Chandy’in konuya ilişkin değerlendirmesi :  “Son kuşak, dünya çocuklarının çoğu için yaşam standartları açısından büyük, daha önce görülmemiş kazanımlara tanıklık ederken, unutulmuş bir azınlığının kendilerinin ya da ailelerinin herhangi bir kusuru da olmadan bu kazanımların dışında kalması kötü bir şaka gibidir.” şeklindedir. Chandy sözlerine şöyle devam etmiştir: “Kendileri gençken yararlanabildiklerinden daha büyük fırsatları çocuklarına tanımak, nerede olursa olsun, her ebeveynin dileğidir. Bu yılın Dünya Çocuk Günü’nde ise, ne kadar çocuk bunun yerine önlerindeki fırsatların azaldığını ve gelecek umutlarının eksildiğini görmekte, bunun hesabını yapmamız gerekiyor.”Çocukların aşırı yoksulluktan kurtulma, temel eğitim alma ve şiddet içeren ölümlerden sakınma şanslarını değerlendiren UNICEF analizi şu gerçekleri ortaya koymaktadır: Günde 1,90 dolardan daha az kazanarak yaşayanların payı Benin, Kamerun, Madagaskar, Zambiya ve Zimbabwe dâhil 14 ülkede artmıştır. Bu artış genellikle ülkedeki huzursuzlukların, çatışmaların ve kötü yönetimin sonucudur. Finansal kriz, hızlı nüfus artışı ve silahlı çatışma gibi nedenlerden dolayı ilkokula kayıt Suriye ve Tanzanya dâhil 21 ülkede azalmıştır. 19 yaşından küçük çocuklar arasında şiddet olaylarına dayalı ölümler yedi ülkede artış göstermiştir: Orta Afrika Cumhuriyeti, Irak, Libya, Güney Sudan, Suriye, Ukrayna ve Yemen – hepsi içerde önemli çatışmalara sahne olan ülkelerdir.   Dört ülke – Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan, Suriye ve Yemen – ölçüme konu olan üç alandan birden fazlasında gerileme yaşamıştır, Güney Sudan’da ise gerileme üç alanın üçünde de yaşanmıştır.   Chandy: yine konuya ilişkin olarak  “Yaşam standartlarında büyük ilerlemeler getiren hızlı teknolojik değişim döneminde yüz milyonlarca insanın yaşam standartlarının fiilen gerilemesi gerçekten ters bir durumdur; bu durum söz konusu insanlarda adaletsizlik, onlardan sorumlu olan çevrelerde de başarısızlık duygusu yaratmaktadır. Seslerine kimsenin kulak vermediğini ve geleceklerinin de belirsizliklerle dolu olduğunu hissetmelerine şaşırmamak gerekir.” şeklinde bir açıklama getirmiştir.   UNICEF 14 ülkede 9-18 yaş grubundan çocukları kapsayan ayrı bir araştırma daha gerçekleştirmiştir. Bugün açıklanan araştırmaya göre çocuklar kendilerini ve akranlarını etkileyen küresel meselelere ilişkin derin kaygılar içindedir. Kaygı duyulan konular şiddet, terörizm, çatışma, iklim değişikliği, mültecilere ve göçmenlere yönelik haksız davranışlar ve yoksulluktur.   SONUÇ Araştırmadan elde edilen başlıca bulgular şöyledir. :   14 ülkeden çocukların yarısı, dünyadaki çocukları etkileyecek kararlar alındığında ne hissettikleri sorulduğunda kendilerine önem verilmediği kanısına vardıklarını belirtmiştir.    Sırasıyla yüzde 73 ve yüzde 71 olmak üzere Güney Afrika ve Birleşik Krallıktaki çocuklar bu önem verilmeme duygusunu en fazla yaşayanlardır. Bu çocuklara göre seslerine hiç kulak verilmemekte, görüşleri ve düşünceleri de hiçbir şeyi değiştirmemektedir.   Buna karşılık Hindistan’daki çocuklar yüzde 52 ile kendilerini en güçlü hissedenlerdir. Bu çocuklar seslerine kulak verildiğini, ülkelerinin gelişmesine yardım edebileceklerini ve görüşlerinin ülkenin geleceğini etkileyebileceğini düşünmektedir.  14 ülkenin tamamında çocuklar terörizm, yetersiz eğitim ve yoksulluğu dünya liderlerinin çözüm bulmasını istedikleri en önemli sorunlar olarak tanımlamıştır.   14 ülkenin tamamında çocuklara yönelik şiddet yüzde 67 ile en fazla kaygı duyulan sorun olarak belirtilmiştir. Brezilya, Nijerya ve Meksika çocukların kendilerine yönelik şiddetten en yaygın biçimde kaygı duyduğu ülkeler (sırasıyla yüzde 82, yüzde 77 ve yüzde 74). Bu karşılık aynı sorunun en az kaygıya yol açtığı ülke Japonya. Bu ülkede çocukların dörtte birinden azı (yüzde 23’ü) çocuklara yönelik şiddeti en çok kaygı duydukları sorun olarak ifade ediyor.   14 ülkenin tamamında terörizm ve yetersiz eğitim eşit ölçüde kaygı duyulan konular olarak ortaya çıktı. Araştırma kapsamındaki çocukların yüzde 65’i bu iki konuda kaygı belirtti. Türkiye ve Mısır’daki çocuklar kendilerini kişisel olarak etkileyen bir sorun olarak terörizmden en fazla kaygı duyanlar (Türkiye’de yüzde 81, Mısır’da yüzde 75). Buna karşılık Hollandalı çocuklar terörizmin kendilerini doğrudan etkilemesi konusunda en az kaygı duyanlar (yalnızca yüzde 30). Brezilya ve Nijerya’daki çocuklar kalitesiz eğitim ve eğitime erişememe sorunlarından en fazla kaygı duyanlar. Her 10 çocuktan 8’i tüm dünyadaki çocukları etkileyen bir sorun olarak bundan duydukları kaygıyı dile getiriyor.   14 ülkenin tamamında her 10 çocuktan 4’ü dünyada mülteci ve göçmen çocuklara yönelik kötü muameleden büyük kaygı duyuyor. Meksika, Brezilya ve Türkiye’de yaşayan çocuklar dünyada mülteci ve göçmen çocuklara haksızlık yapılmasından en fazla kaygı duyanlar. Meksika’da her 5 çocuktan hemen hemen 3’ü bu kaygıyı dile getirirken Brezilya ve Türkiye’de çocukların yarısından fazlası bu görüşte. Ayrıca Meksika’daki çocukların yüzde 55’i bu sorunun kendilerini kişisel olarak etkileyeceği kaygısını taşıyor.   14 ülkede çocukların hemen hemen yarısı (yüzde 45) yetişkinlerin ve dünya liderlerinin çocuklar açısından iyi kararlar alacaklarına güvenmiyor. Liderlere güvenin en az olduğu ülke yüzde 81 ile Brezilya iken onu yüzde 69 ile Güney Afrika izliyor. Buna karşılık liderlere güvenin en fazla olduğu ülke Hindistan. Bu ülkede liderlere güvenmeyenlerin oranı yüzde 30’da kalıyor.   Barack Obama, Cristiano Ronaldo, Justin Bieber ve Taylor Swift çocukların doğum günü kutlamalarına davet etme açısından en fazla tercih ettikleri popüler isimler. ABD’nin eski Başkanı bu açıdan 14 ülkenin 9’unda ilk beş içinde yer alıyor. TV izleme ise 14 ülkenin 7’sinde çocukların bir numaralı hobisi durumunda.   Dünya Çocuk Günü ‘çocuklar tarafından çocuklar için’ bir gündür. Bu günde dünyanın çeşitli ülkelerinden çocuklar medyada, siyasette, iş yaşamında, spor ve eğlence alanlarında önemli görevler üstlenecek, küresel liderlerin hangi konulara odaklanmaları gerektiğine ilişkin görüşlerini belirtecek, gelecekleri daha az umut vadeden milyonlarca akrana destek çağrısında bulunacak.   14 yaşındaki aktivist ve UNICEF çocuk savunucusu Jaden Michael şöyle diyor: “Dünya Çocuk Günü sözümüzün dinlenmesi ve kendi geleceğimiz hakkında söz söylememiz için. Mesajımız da net: Kendi sözümüzü söylememiz gerekiyor ve bunu söylediğimizde dünyanın da bize kulak vermesi gerekiyor.”   UNICEF aynı zamanda Çocuk Haklarına dair Sözleşme’nin kabul edildiği gün olan Dünya Çocuk Günü’nü çeşitli etkinliklerle kutlamaktadır. Bu etkinlikler arasında 130 ülkeyi kapsamak üzere çocukların yetişkinlerden görev devralmaları, yüksek profilli toplantılar ve diğer eylemler yer almaktadır. Amaçlanan, çocukların yaşamının kurtarılması, çocuk hakları için mücadele ve çocukların sahip oldukları potansiyeli gerçekleştirmeleri için çocukların kendilerine bir platform sunulmasıdır.   [i] Çiğdem Yorgancıoğlu Hukuk ve Ekonomi - https://www.hukukveekonomi.com/2017/09/01/kanayan-yara-cocuk-isciligi/   [ii] Çiğdem Yorgancıoğlu   Hukuk ve Ekononomi https://www.hukukveekonomi.com/2017/10/20/kadina-siddet-dilde-baslar-dilde-biter/   [iii] https://www.unicef.org/world-childrens-day/WCD_Data_analysis.pdf     Ref :Çiğdem Yorgancioglu   https://www.academia.edu/35191493/%C3%87OCUK_HAKLARINDAN_ANLAMAYANLARIN_HAKKINDAN_GELEN_D%C3%9CZENLEME_HAKKINDA_KONU%C5%9EMANIN_HAKLILI%C4%9EI_D%C3%9CNYA_%C3%87OCUK_HAKLARI_G%C3%9CN%C3%9CNE_%C3%96ZEL-Cigdem_YORGANCIOGLU