HUKUK UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK ÖZELİNDE İLETİŞİM STRATEJİLERİ –
Üniversite İşbirliktelikleriyle yakında --- Çiğdem YORGANCIOĞLU- Cigdem Yorgancioglu
GİRİŞ : Temennimiz ve çalışma çabalarımız o dur ki dünyada kalıcı barış ve çatışmaların önüne geçilmesi ve veya halli için Diyalog ve müzakere vazgeçilmez bir iletişim şekli olsun. Nitekim , Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri tarafından hazırlanan “Strengthening the role of mediation in the peaceful settlement of disputes, conflict prevention and resolution” başlıklı ve A/66/811 numaralı raporun ekinde yer alan “Guidance for Effective Mediation” isimli belgede de belirtildiği üzere, Birleşmiş Milletler Şartı, arabuluculuğu, uyuşmazlık ve çatışmaların barışçıl çözümü konusunda önemli bir araç olarak tanımlamaktadır. Arabuluculuğun devletlerarası ve devlet içi çatışmaları çözmek için etkili bir araç olduğu kanıtlanmıştır.Bu MakroKozmos’u biraz daraltrsak arabuluculuğun Özel Hukukta ‘da sadece kolay, hızlı ve ekonomik çözüm olmakla kalmayıp evrensel barışa etkisi bağlamında benzer uygulama ve yansımalarını görmek ve bu konuda atılan adımları desteklemek kaçınılmazdır. Öte yandan İş dünyası uygulamalarında, şirket içi ihtilaflar ve şirketler arası uyuşmazlıklar da, dahil olmak üzere müzakere ile somut olaya ilişkin temel sorunu ve ihtiyacı belirlemek şirket gelirlerini ve başarılarına olumlu yönde etki ettiği gibi, şirket itibarını ve gizliliğini de korumaktadır.
1 Ocak 2018 tarihinden itibaren işçi-işveren uyuşmazlıklarında dava açmak isteyen tarafın öncelikle arabuluculuk yoluna gitmesi zorunlu hale gelmiştir ve arabuluculuğa başvurulmadan dava açılması durumunda, dava, dava şartı yokluğundan reddedilecektir. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk, 22 Haziran 2012 tarih ve 28331 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ile 26 Ocak 2013 tarih ve 28540 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği kapsamında Hukuk Fakültesi mezunu ve en az beş yıllık tecrübe kazanmış hukukçuların yetkili kurum tarafından verilen eğitimi almalarının akabinde Adalet Bakanlığı’nın yapacağı sınavda başarılı olmaları ve arabuluculuk siciline kayıt koşulu ile performe edilebilecek bir faaliyettir. Bu minvalde ülkemizde de üzerinde serbestçe tasarruf edebildiğimiz , iş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davaları ile bunlarla ilgili tespit ve itiraz durumları hariç , Bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi ve işveren alacağı ve tazminatı (kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötü niyet tazminatı, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, yıllık izin ücreti vb.) ile işe iade taleplerini kapsayan her türlü özel hukuk uyuşmazlığında başvurulabilen bir yöntem olarak giderek daha da ön plana çıkan ,hukuk uyuşmazlıklarında “Arabuluculuk” uygulamalarının geliştirilmesiyle birlikte önemi her geçen gün daha da görünür hale gelen Arabuluculuk özelinde; sistematik tekniklerin tatbik edilerek , görüşmek ve müzakerelerde bulunmak gayesiyle tarafları bir araya getirerek, onları birbirleriyle mücadeleye sevk eden maddi ve /veya manevi istek ve hedeflerini ve dahi birbirlerini ve hassasiyelerini anlamalarını, bu suretle de çözümlerini kendilerinin oluşturmasını ve aralarında iletişim sürecinin kurulmasını sağlamaya çabasındaki tarafsız ve bağımsız üçüncü kişi olarak arabulucuların istifade edebileceği bir programı hayata geçirmek önemsediğim bir husustur. Bu yazı da bu programın amacı ve kapsamına dair bir özet sunmakta ve kapsayıcı bir “biz” diliyle bu programı anlatmaktadır.
Bu Eğitim Hicran Çiğdem Yorgancıoğlu’nun Elephant&Alliance Paradigma Kişisel ve Kurumsal Gelişim ve Dinamizm Eğitim Modullerinden bir tanesidir..Sunum Dili Türkçe-. (Hicran Cigdem YORGANCIOĞLU) Bu eğitim içeriğine ilişkin 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’ndan doğan mali ve manevi hakların gerçek sahibidir
ARABULUCU EĞİTİMİNDE
MÜZAKERE VE İLETİŞİM STRATEJİLERİ
Hepimizin temennisi ihtilafların asgari düzeyde görüldüğü, var olan ihtilafların da kişisel ve toplumsal barışı bozmadan müzakereler yoluyla çözüme kavuşturulabildiği bir dünyayı kurabilmektir. Şüphesiz çabalarımızın odak noktası da budur.Bu temenniyi gerçek kılabilmek için hukuki ihtilafların halline yönelik olarak geliştirilen yollardan biri de arabuluculuktur.
Arabuluculuk gerçek ve tüzel kişiler arasındaki bazı ihtilafları adli yargı yoluna başvurmaksızın müzakereler yoluyla kısa süre içinde çözüme kavuşturma amacını güden, bir kısım ihtilafların ilk çözüm noktası olarak zorunlu ve diğerleri için de gönüllü başvuruya tabi bir yoldur. Arabulucu ise ihtilafın tarafları dışında kalan, onlardan bağımsız ve tarafsız, ihtilafın mahiyetini kavrama ve çözüm yolları önerebilme kabiliyet ve yetkisine sahip, en az beş yıllık tecrübeye sahip ve Adalet Bakanlığınca açılan sınavda başarılı olmuş hukukçu kişidir.
Ülkemizde henüz yerleştirilmeye çalışılan bu sistemde arabulucu unvanını alan hukukçuların ihtilafların çıkış noktasını ve çözümün yasal dayanaklarını bildiklerini kabul etsek de, sistemin işlerliği ve daha kısa sürede daha doğru bir çözüme ulaşabilme anlamında arabulucuların her birinin ihtilafın taraflarına yaklaşım tarzını ve müzakere yollarını kamilen bildiklerini söyleyemeyiz. Halbuki bu sistemin başarısı eksende yer alan arabulucunun bu kabiliyetinin geliştirilmesi ve bunu uygulamayı meleke haline getirmesine bağlıdır. Bir başka ifadeyle, arabulucu maddi hukuka vakıf olduğu kadar tarafların tutumlarına, bunun kaynaklarına, taraflarla müzakerenin kurallarına da vakıf olup bu kuralları rahatlıkla işletmeyi bir rutin haline getirmelidir ki, arabuluculuk sistemi başarılı olabilsin.
Arabulucunun taraflara yönelik izleyeceği adil, dengeli, hoşgörülü, ikna edici bir metot hem tarafların adalet duygusuna hitap edecek hem de çözüme kendi iradeleri ve katkılarıyla ulaşan taraflar üzerinde her hangi bir şüphe bırakmayacaktır. Böylelikle sadece gerçek kişilerin değil, iş dünyasının da şiddetle ihtiyaç duyduğu itibar ve gizliliğin korunması, süre giden başarıya ulaşmak, gerek çalışanlar ve gerekse müşterilerle ilişkilerin yara almasını önlemek gibi hususlar arabulucunun marifetiyle temin edilmiş olacaktır. Hassaten işçi ve işveren arasındaki ihtilafların önemli bir kısmının adli yargıdan evvel arabulucu marifetiyle çözüme kavuşturulmasının yasal zorunluluk haline getirildiği düşünüldüğünde, arabulucunun müzakere teknikleri ve iletişim kabiliyeti açısından mükemmel bir donanıma sahip olması gerektiği gerçeği de teslim edilecektir. Bu cümleden olmak üzere arabulucunun, müzakere sürecine nasıl hakim olacağı, taraflar arasında yanlış anlaşılmaları nasıl önleyebileceği, tarafları müzakere sürecine katkıda bulunmaya nasıl teşvik edebileceği, müzakerenin kesintiye uğramasını nasıl önleyebileceği veya kesintiye uğraması muhtemel bir müzakerenin devamı için nasıl kapı aralayabileceği, müzakere sırasında oluşabilecek yeni ihtilafların süreci etkilemesine nasıl mani olabileceği ve tüm bunları yaparken taraflar üzerindeki tarafsız kişi etkisini nasıl sürdürebileceği hususlarını bilmesi gerekmektedir.
Yukarıda işaret ettiğimiz tüm bu hususları hayata geçirebilmek için arabulucunun müzakere ve iletişim teknikleri kapsamında eğitilmesine dair bir programın gerekliliğine inanıyoruz. Bu eğitim ile arabulucu çözüme giden yoldaki engellere ve bu engellerin hal çarelerine en başından vakıf olacak ve her bir somut olayda ihtilafın hallinde daha yüksek bir performans sergileyecektir. Bu da tek tek arabulucuların olduğu kadar bir bütün olarak arabuluculuk sisteminin de başarı hanesine yazılacaktır.
Çiğdem Yorgancıoğlu
Bu amaca ulaşmak için hazırladığımız eğitim programının kapsam ve ana hatları şöyledir:
· Arabuluculuk Uygulamaları Genel Tanıtım
· Dünyada Arabuluculuk
· Uyuşmazlık Çözümünde Arabuluculuğun Önemi
· Neden sadece maddi hukuka vakıf olmak yetmez
· Arabulucuukta itibar ve gizliliğin önemi
· Arabuluculukta Karşılaşılan Problemler
· İhtilafın taraflarına yaklaşım tarzı
· Çatışmanın tanımı ve Diyalektiği
· İnsan Zihin Haritası ve Beyin Kimyasının ABC’sini tanıma
· Beyin Sinir Sistemi , Hormonlar ve Davranış Bilimleri Temel hatları
· Analitik, Sratejik Düşünce süreçleri
· İnsanda Şartlanmanın Doğasını Tanıma
· İlk İntiba ve Ön yargıları kırma Yönetimi
· Müzakereye hazırlık süreci (Çıkar-Amaç-Güçler Dengesi Farkındalığı)
· Teklif taraflara nasıl adil, verimli istikrarlı ve mantıklı gözükür
· Özgüven ve disiplininin ikna müzakere ve çatışma önlenmesindeki yeri
· İkna Süreçleri ve amaca uygun olarak yönetilmesi
· Müzakere Süreçleri ve amaca uygun olarak yönetilmesi
· Çatışma Tiplerinin tanınması ve yönetilmesi
· Ortaya çıkmış bir gerginliği ortadan kaldırma teknikleri
· İlişki Geliştirme teknikleri
· Risk Ölçümleme ve Oyun Teorisinin Uygulanması
· Paradigma ile Farkındalıkta Fark yaratma tekniklerin yönetilmesi
· Etkin Dinlemenin ikna ve müzakerede önemi ve teknikleri
· Müzakerede Diksiyon ve Hitabet sanatının gücü
· Etkili İletişim & Beden Dili Kullanımının İkna sürecine etkisi
· İnisiyatif ve sorumluluk almanın ikna ve müzakere başarısında rolü
· Hayır, cevabını engelleme teknikleri
· Bilgiye dayalı Doğaçlama Teknikleri
· Hafife almaktan, varsayımlardan ve çaresizliklerden kaçış
· Kişiler arası ve grup içi çatışma dinamiği nedir
· Düğüm atma, düğüm çözme, Kördüğüm etme teknikleri
· Ertelemekten kaçınma becerileri ( şimdinin Gücü )
· İş / özel hayatımızda karşımıza çıkan sorun ve fırsatları tanımlama ve ayırt etme bakışı
HONESTE VIVERE, NEMINEM LAEDERE, SUUM CUIQUE TRIBUERE Ceza Muhakemesinde Alternatif Uyuşmazlık Çözümlerinden Uzlaştırmacılık Perspektifi Cigdem Yorgancioglu
Çiğdem Yorgancıoğlu academia edu – https://boun.academia.edu/CigdemYorgancoglu
https://www.academia.edu/34159690/HONESTE_VIVERE_NEMINEM_LAEDERE_SUUM_CUIQUE_TRIBUERE_Ceza_Muhakemesinde_Alternatif_Uyu%C5%9Fmazl%C4%B1k_%C3%87%C3%B6z%C3%BCmlerinden_Uzla%C5%9Ft%C4%B1rmac%C4%B1l%C4%B1k_Perspektifi_By_%C3%87i%C4%9Fdem_Yorganc%C4%B1o%C4%9Flu
https://www.hukukveekonomi.com/2017/09/29/yazarimiz-cigdem-yorgancioglunu-tebrik-ediyoruz/
Comments